Prehistoryczny Cypr
Najwcześniejsze dowody obecności człowieka na Cyprze pochodzą z około 9700 roku p.n.e. Pierwszymi mieszkańcami byli łowcy-zbieracze, a od 8500 do 7000 roku p.n.e. okres neolitu przedceramicznego oznaczał pojawienie się społeczności osiadłych. Wieś Chirokitia, datowana na VI tysiąclecie p.n.e., jest jednym z najlepiej zachowanych obiektów neolitycznych. Okrągłe domy, przypominające ule, otoczone były murami obronnymi, dającymi wgląd w dawny siedzący tryb życia.
Era chalkolitu
Około 3800 roku p.n.e., w epoce chalkolitu, nastąpił niewielki postęp technologiczny. W małych ilościach zaczęto wydobywać miedź, a lokalni rzemieślnicy stworzyli statuetki z pikrolitu, rodzimego minerału. W tej epoce nastąpiło przejście w kierunku bardziej zaawansowanych praktyk metalurgicznych.
Rozkwit epoki brązu
Około 2400 roku p.n.e. osadnicy z Bliskiego Wschodu wprowadzili nowe technologie i założyli pierwsze ośrodki miejskie. Miedź zaczęła zastępować kamienne narzędzia i broń, znacznie ożywiając handel. Cypr prosperował dzięki rozległym sieciom handlowym z Egiptem i Azją, co stanowiło jeden z jego najbogatszych okresów.
Wpływ grecki
Po wojnie trojańskiej około VIII i VII wieku p.n.e. greccy Achajowie osiedlili się na Cyprze, przywożąc ze sobą swój język, religię i zwyczaje. Powstały miasta takie jak Soloi, Kourion, Salamis, Kition i Pafos, stając się kluczowymi ośrodkami miejskimi.
Królestwa cypryjskie i podboje
W tym czasie Cypr znalazł się pod wpływem różnych władców, w tym Asyryjczyków, Egipcjan i Persów. Do godnych uwagi postaci z tego okresu zalicza się filozof Zenon z Kition i Ewagoras, król Salaminy, który na początku IV wieku p.n.e. walczył z dominacją Persów.
Okres hellenistyczny i rzymski
W 333 roku p.n.e. Aleksander Wielki włączył Cypr do swojego imperium. Po jego śmierci kontrolę nad wyspą przejął jeden z jego generałów, Ptolemeusz. Pod rządami Ptolemeusza wyspa została zjednoczona, a stolicą zostało Pafos. Do 58 roku p.n.e. Cypr stał się prowincją rzymską, wykorzystując swoje kopalnie miedzi i wznosząc nowe budynki, amfiteatry, sanktuaria i sale gimnastyczne.
Chrystianizacja i era bizantyjska
Chrześcijaństwo zostało wprowadzone przez apostołów Barnabę i Pawła, a Cypr stał się pierwszym państwem rządzonym przez chrześcijańskiego prokonsula Sergiusza Pawła. Po podziale Cesarstwa Rzymskiego w 395 roku n.e. Cypr stał się częścią Cesarstwa Bizantyjskiego. Pomimo najazdów, w tym najazdów Arabów w roku 647 n.e., Cypr aż do roku 965 n.e. pozostawał w przeważającej mierze pod kontrolą Bizancjum.
Krzyżowcy i panowanie weneckie
W 1185 r. bizantyjski szlachcic Izaak Komnenos ogłosił się władcą Cypru, ale w 1191 r. został obalony przez Ryszarda Lwie Serce. Następnie Ryszard sprzedał wyspę templariuszom, którzy napotkali lokalny opór, co skłoniło go do sprzedania jej francuskiemu szlachcicowi Guyowi de Lusignanowi . Pod rządami Lusignanów Cypr rozkwitł dzięki budowie kościołów i klasztorów. Jednak w 1489 roku kontrolę przejęła Republika Wenecka, wzmacniając wyspę, ale nie zabezpieczywszy jej przed siłami osmańskimi.
Rządy osmańskie i brytyjskie
W 1571 roku Imperium Osmańskie podbiło Cypr, panując przez około 300 lat. Przywrócili hierarchię prawosławną, zdusili Kościół katolicki i nałożyli wyższe podatki, sprowadzając tysiące tureckich osadników.
W 1878 r. Wielka Brytania wydzierżawiła Cypr od Imperium Osmańskiego, ostatecznie anektując go w 1914 r. i ogłaszając go kolonią w 1925 r. Cypryjczycy mieli nadzieję na unię z Grecją, ale zamiast tego stanęli w obliczu brytyjskich rządów kolonialnych, co doprowadziło do brutalnych powstań o niepodległość w latach pięćdziesiątych.
Niepodległość i podział
W 1960 roku Cypr uzyskał niepodległość na mocy porozumienia z Zurychu i Londynu, którego gwarantami były Wielka Brytania, Grecja i Turcja. Jednak konflikt między społecznościami między Grekami i Turkami cypryjskimi doprowadził do dalszego podziału. W 1974 r., w następstwie wspieranego przez Grecję zamachu stanu, Turcja najechała Cypr, co doprowadziło do proklamowania w 1983 r. Tureckiej Republiki Cypru Północnego, uznanej jedynie przez Turcję.
Współczesny Cypr
Dziś Cypr pozostaje podzielony, a 37% wyspy znajduje się pod kontrolą Turcji. Mimo to Cypr słynie z bogatej historii i dziedzictwa kulturowego, przyciągając turystów z całego świata do swoich starożytnych miejsc i pięknych krajobrazów.
Warstwowa historia Cypru o różnorodnych wpływach sprawia, że jest to jedno z najbardziej urzekających miejsc w basenie Morza Śródziemnego.
